Mechanizmy decydujące o sukcesie lub porażce

(fot. praca.trojmiasto.pl)

O sukcesie lub porażce w kreowaniu ścieżki zawodowej decyduje przygotowanie pod kątem kwalifikacji czy wiedzy, ale także mechanizmy psychologiczne.

W podejmowaniu wyzwań i osiągnięciu celu ważne jest przede wszystkim poczucie koherencji. Jest to mechanizm związany z przekonaniem o przewidywalności pewnych rzeczy i określeniu prawdopodobieństwa sukcesu, którego można oczekiwać na podstawie racjonalnych przesłanek.

Poczucie koherencji składa się z trzech komponentów:

• poczucia zaradności – „mogę zdobyć zasoby, żeby sobie poradzić”
• poczucia zrozumienia – rzeczywistość jest uporządkowana i spójna, a zdarzenia względnie przewidywalne
• poczucie sensowności – życie stawia wyzwania, z którymi warto się zmierzyć

W podejmowaniu decyzji ważne jest także przekonanie o sprawowaniu osobistej kontroli, które polega na świadomości wpływu na zdarzenia, los, własne relacje.

Kolejnym ważnym mechanizmem jest poczucie własnej skuteczności czyli subiektywne oczekiwanie danej osoby, że w określonych okolicznościach uda się jej zachować w określony, zaplanowany przez siebie sposób. Poczucie własnej skuteczności opiera się na doświadczeniu i prowadzi do podejmowania śmiałych zachowań w granicach możliwości człowieka.

Poczucie własnej skuteczności jest opozycją do wyuczonej bezradności. Wyuczona bezradność jest natomiast pesymistycznym sposobem wyjaśnienia negatywnych zdarzeń. Osoba o wyuczonej bezradności ocenia porażki jako długotrwałe i związane z własną nieudolnością. Z góry przewiduje porażkę, co blokuje jej dalsze działania.

Znany jest jeszcze jeden mechanizm jest to tzw. poczucie własnej wartości. Jest to stan psychiczny powstały na skutek elementarnej uogólnionej oceny dokonanej na własny temat. Ma on duże znaczenie w sytuacjach nowych, nieznanych i trudnych do opanowania.

Znaczenie emocji i zarządzanie własnymi emocjami wydaje się być niezbędne przy podejmowaniu wyzwania – zaplanowania swojej kariery. Istotę „emocjonalnej inteligencji” najtrafniej określa cecha zwana potocznie – znajomością ludzi.

Najważniejsze elementy inteligencji emocjonalnej to: znajomość własnych emocji, kierowanie emocjami, umiejętność radzenia sobie z negatywnymi odczuciami, zdolność do zmotywowania się, a także zdolność do rozpoznawania emocji u innych (empatia) oraz nawiązanie i podtrzymywanie związków z innymi ludźmi.

Pozytywne nastawienie, realna ocena własnych możliwości oraz podejmowanie działań, które pozawalają osiągnąć odpowiednie kwalifikacje są elementami, które w znacznej mierze decydują o sukcesie zawodowym jednostki.